Mối liên quan giữa mật độ xương và loãng xương

Mật độ xương là gì?

Khái niệm mật độ xương hay mật độ khoáng xương (bone mineral density-BMD) dùng để chỉ lượng khoáng xương có trong mô xương. Hay nói một cách đơn giản là mật độ xương cho biết số lượng khoáng chất trong xương của bạn, dùng để phản ánh quá trình khoáng hóa (mineralization) và tỷ lệ thuận với độ chắc của xương.

Mối liên hệ giữa mật độ xương và nguy cơ loãng xương, gãy xương

Bộ xương có nhiệm vụ là nâng đỡ toàn bộ cơ thể của ta và tạo ra vóc dáng của toàn độ cơ thể. Vì vậy xương chắc khỏe là một điều rất quan trọng.

Xác định mật độ xương của một người giúp bác sĩ quyết định xem người đó có nguy cơ gia tăng ᶀệꝴh liên quan đến loãng xương hay gãy xương hay không. Mục đích của thử nghiệm BMD là để giúp dự đoán nguy cơ gãy xương trong tương lai để các chương trình ᵭiều ṯrị có thể được tối ưu hóa.

Mật độ xương chậu được dùng phổ biến để đánh giá độ chắc của xương và tiên lượng nguy cơ gãy xương ở vị trí khác nhau của bộ xương.

Đánh giá tình trạng xương dựa trên chỉ số T-score. T-score là thước đo độ đậm đặc xương của ᶀệꝴh nhân được so sánh với chỉ số của một người lớn 30 tuổi khoẻ mạnh và bình thường.

Mức độ bình thường:

Một chỉ số đo BMD được xem là bình thường nếu chỉ số T hay T-score giữa 0 và -1. Một T-score dưới -1 thì được xem là một kết quả bất thường.

Khối lượng xương thấp hay giảm mật độ xương

Khối lượng xương thấp là tình trạng mật độ xương của bạn thấp hơn so với mức bình thường nhưng chưa đủ thấp để thành ᶀệꝴh loãng xương. Khối lượng xương thấp là khi chỉ số T-score giữa -1 và -2,5.

Mặc dù không phải tất cả những người có khối lượng xương thấp sẽ bị loãng xương trong tương lai, nhưng đây là yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ᶀệꝴh loãng xương.

Loãng xương

Mật độ xương là một chỉ số cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe xương của bạn cũng như các ᶀệꝴh lý liên quan đến xương. Bác sĩ sẽ căn cứ vào kết quả đo mật độ xương để ᵭiều ṯrị tình trạng của bạn hoặc phòng ngừa không cho ᶀệꝴh xảy ra.

Làm thế nào để xác định mật độ xương

Mật độ xương được xác định bằng lượng mô khoáng trên một đơn vị diện tích (g/cm2), được kiểm tra bằng các kỹ thuật cẖẩꝴ ᵭoáꝴ hình ảnh. Với một số kỹ thuật khác, mật độ xương biểu hiện lượng chất khoáng trên đơn vị thể tích xương (g/cm3).

Phương pháp phổ biến xác định mật độ xương hiện nay là sử dụng tia X để đo lượng canxi trong xương của bạn. Các phần xương thường được sử dụng để đo mật độ là xương hông, cột sống và cánh tay.

Đo mật độ xương là xét nghiệm khá dễ dàng, không xâm lấn, không đau và nhanh chóng. Nó chủ yếu được thực hiện ở ᶀệꝴh viện hoặc các phòng khám đa khoa.

Ai cần kiểm tra mật độ xương?

– Tất cả những phụ nữ mãn kinh, dưới 65 tuổi, và có một trong những yếu tố nguy cơ:

• Tiền sử gãy xương ở sau 30 tuổi.
• Có người thân (cha mẹ ruột, anh chị em ruột) từng bị gãy xương.
• Hút ṭhüốc lá
• Cân nặng thấp (<56 kg)…

– Tất cả phụ nữ 65 tuổi trở lên, bất kể có hay không có một yếu tố nguy cơ nào.

– Phụ nữ sau mãn kinh với tiền sử gãy xương.

– Phụ nữ đã từng được ᵭiều ṯrị bằng liệu pháp thay thế hoóc-môn trong một thời gian dài (trên 10 năm).

– Đàn ông 70 tuổi trở lên.

– Đàn ông từ 50-69 tuổi, có các yếu tố nguy cơ:

• Giảm năng tuyến sinh dục nam (Hypogonadism).
• Tăng glucocorticoid.
• Nghiện ṭhüốc lá và rượu.
• Suy thận…