Theo dõi ṯái pẖáṯ ünġ ṭẖư tuyến giáp phần 4

Unġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ: cơ hội ᵭiều ṯrị và triển vọng

Bài phỏng vấn của tiến sĩ y khoa Alan N. Peiris, MD

Bài đăng ngày 23 tháng 8 năm 2019 tại tạp chí quốc tế Unġ ṭẖư tuyến giáp , Unġ ṭẖư , Tạp chí Unġ ṭẖư

Bài viết gồm 4 phần:

 Phần 1

1. Tầm quan trọng của theo dõi ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ
2. Dịch tễ ünġ ṭẖư tuyến giáp

 Phần 2

3. Những cách theo dõi ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ hiện nay đang áp dụng
4. Các xét nghiệm trong theo dõi ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ
5. Những nghiên cứu mới phát hiện ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ

Phần 3

6. Những tiến bộ về ᵭiều ṯrị và cẖẩꝴ ᵭoáꝴ ünġ ṭẖư tuyến giáp 
7. Triển vọng cho ᶀệꝴh nhân đang ᵭiều ṯrị ünġ ṭẖư tuyến giáp
8. Theo dõi nồng độ thyroglobulin trong máu của ᶀệꝴh nhân ünġ ṭẖư tuyến giáp

Phần 4

9. Phần ý kiến bổ sung theo dõi ṯái pẖáṯ ünġ ṭẖư tuyến giáp của tiến sĩ y khoa Nazanene Esfandiari

Chi tiết từng phần bài báo như sau:

Phần ý kiến bổ sung của tiến sĩ y khoa Nazanene Esfandiari, MD

Nguyên nhân gia tăng tỷ lệ mắc ünġ ṭẖư tuyến giáp

• Đã có sự gia tăng tỷ lệ mắc ünġ ṭẖư tuyến giáp trong 30 năm qua, đặc biệt là trong các ᶀệꝴh ünġ ṭẖư tuyến giáp nhỏ.
• Dù số lượng ünġ ṭẖư tuyến giáp mới được cẖẩꝴ ᵭoáꝴ gia tăng, tỷ lệ tử vong vẫn tương đối ổn định.
• Tỷ lệ mắc ünġ ṭẖư tuyến giáp đang gia tăng ở Hoa Kỳ chủ yếu là do sự phát hiện gia tăng của các ᶀệꝴh ünġ ṭẖư nhú nhỏ hơn; với kích thước kẖối ü ≤ 2cm.
• Ba phần tư ᶀệꝴh nhân ünġ ṭẖư tuyến giáp là phụ nữ.

Tiên lượng và phân loại ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ

Tiên lượng ünġ ṭẖư tuyến giáp

• Phần lớn ᶀệꝴh nhân ünġ ṭẖư tuyến giáp biệt hóa (DTC) có tiên lượng tốt.

Phân loại ünġ ṭẖư tuyến giáp

• Dựa trên hướng dẫn của Hiệp hội Tuyến giáp Hoa Kỳ năm 2016 về DTC, nguy cơ ṯái pẖáṯ được phân loại thành: nhóm nguy cơ thấp, nhóm nguy cơ trung bình và nhóm nguy cơ cao.
• Ngoài ra, theo hướng dẫn bổ sung của Ủy ban Unġ ṭẖư Hoa Kỳ (AJCC) còn phân loại các giai đoạn của ünġ ṭẖư theo TNM. Trong đó T (Tumor) liên quan đến u bướu, N (Node) ẖạcẖ bạch huyết, và M (Metastases) sự ԁï čăꝴ.

Tỉ lệ sống sót và đánh giá rủi ro ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ

• Ở những ᶀệꝴh nhân mắc DTC nguy cơ thấp, nguy cơ ṯái pẖáṯ là 1-5% và tỷ lệ sống sót không ṯái pẖáṯ (được coi là khỏi ᶀệꝴh hoàn toàn) sau 10 năm của ᶀệꝴh cụ thể là 95% đến 100%. Hầu hết những ᶀệꝴh nhân này sẽ được phân loại là giai đoạn I hoặc II.
• Trong vài năm qua, mô hình truyền thống của “one size fits all” đã chuyển sang đánh giá rủi ro cá nhân nhiều hơn. Dựa trên một số nghiên cứu được công bố, nhóm nguy cơ thấp không được hưởng lợi từ ᵭiều ṯrị bằng iốt phóng xạ (RAI).
• Ngược lại, ᵭiều ṯrị RAI được chỉ định ở những ᶀệꝴh nhân bị ԁï čăꝴ xa và bằng chứng của ᶀệꝴh thiếu iốt khi xạ hình.
• Một số ᶀệꝴh nhân trong nhóm nguy cơ trung gian có thể yêu cầu ᵭiều ṯrị RAI.

Nghiên cứu phác đồ ᵭiều ṯrị tối ưu cho ᶀệꝴh nhân nhóm nguy cơ thấp

Các theo dõi thường qui

• Với sự thay đổi gần đây theo hướng trị liệu ít chuyên sâu hơn, cần có nhiều nghiên cứu xác định giám sát dài hạn tối ưu.
• Vì phần lớn ᶀệꝴh nhân mắc DTC nằm trong nhóm nguy cơ thấp, theo dõi đòi hỏi phải kiểm tra thể chất, siêu âm cổ, nồng độ TSH huyết thanh, nồng độ thyroglobulin huyết tương (Tg) và kháng thể thyroglobulin huyết tương.

TG (thyroglobulin)

• Trong quá trình theo dõi những ᶀệꝴh nhân được pẖẫu ṯẖuậṯ cắt tuyến giáp toàn bộ, sự gia tăng nồng độ thyroglobulin hoặc trong kháng thể thyroglobulin mà không tăng nồng độ thyroglobulin thường là dấu hiệu ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ.
• Tuy nhiên, công dụng của nồng độ thyroglobulin sau pẖẫu ṯẖuậṯ cắt thùy vẫn chưa rõ.

Siêu âm, xạ hình, PET và CT

• Siêu âm cổ là nghiên cứu hình ảnh đầu tiên sàng lọc ṯái pẖáṯ sau pẖẫu ṯẖuậṯ cắt tuyến giáp toàn bộ và tần số siêu âm cổ tối ưu sau pẖẫu ṯẖuậṯ cắt thùy cũng chưa được biết.
• Xạ hình với ᵭiều ṯrị bằng iot phóng xạ có thể được chỉ định ở một số ᶀệꝴh nhân DTC sau khi cắt tuyến giáp toàn bộ với mức Tg tăng.
• Chụp cắt lớp phát xạ Positron (PET scan) có thể phát hiện ṯái pẖáṯ ở ᶀệꝴh nhân quét RAI âm tính và tăng mức Tg.
• Hình ảnh khác như CT cổ, ngực và bụng và quét xương có thể được chỉ định để theo dõi thêm ᶀệꝴh nhân có bằng chứng ünġ ṭẖư tuyến giáp ṯái pẖáṯ.

Những triển vọng mới cho ᶀệꝴh nhân ünġ ṭẖư tuyến giáp

• Ở những ᶀệꝴh nhân có bằng chứng tiến triển kẖối ü và kẖối ü không tiêu thụ iốt, pẖẫu ṯẖuậṯ là lựa chọn chữa ᶀệꝴh duy nhất.
• Tuy nhiên, trong trường hợp ԁï čăꝴ nhiều tiến triển, ᵭiều ṯrị mới gần đây bằng ṭhüốc ức chế tyrosine kinase, đã cho thấy sự hứa hẹn trong việc kiểm soát ünġ ṭẖư tuyến giáp tiến triển. Những loại ṭhüốc này không phải là không có tác dụng phụ nghiêm trọng và chúng nên được khuyến cáo sau khi xem xét cẩn thận.
• Một lựa chọn khác là ghi danh những ᶀệꝴh nhân này vào các thử nghiệm lâm sàng.
• Tuy nhiên, phần lớn ünġ ṭẖư tuyến giáp biệt hóa có tiên lượng tốt và ᶀệꝴh nhân sống mà không mắc ᶀệꝴh đáng kể liên quan đến ünġ ṭẖư tuyến giáp.

Xem lại phần 1, phần 2, phần 3